مقاله جایگاه افساد فی الارض و بغی در فقه و قوانین

چکیده:

دو مقولة محاربه و افساد في الارض از عناوين فقهي هستند كه پس از انقلاب اسلامي به اقتضاي اصل چهارم قانون اساسي وارد قوانين جزايي ايران شدند. اين دو مفهوم از مفاهيم بحث‌برانگيز بوده و در باب ماهيت آنها ميان فقها اختلاف مشاهده مي‌شود. اما در سير واكاوي بر اساس مستندات فقهي مي‌توان به تعريفي متقن از اين دو مقوله دست يافت كه مطابق آن مجازات محارب، موارد مذكور در آية محاربه و مجازات مفسدِ (غير محارب و غير موجبات حد يا قصاص) به دليل عدم وجود نص، تعزير مي‌باشد كه بنا بر صلاحديد حاكم اسلامي، مجازات، متناسب با جرم تعيين مي‌گردد. ليكن نگاهي گذرا به عناوين مجرمانه عليه امنيت نشان مي‌دهد كه اين دو عنوان در سياست كيفري قانون‌گذار با ديدگاهي توسعه‌اي، در عرصه‌هاي گوناگوني تبلور يافته‌اند. بخش عمدة عنوان محاربه و افساد في الارض در جرايم عليه امنيت، مربوط به مواردي است كه لطماتي متوجه نظام سياسي شود. وجود اين جرم‌انگاري به دليل اختلاط مفاهيم محاربه و بغي مي‌باشد؛ حال آنكه محاربه، جرم عمومي بوده و بغي، خروج عليه حاكميت است و هر كدام در فقه، مجازات مربوط به خود را دارند. بدين‌سان، جرايم عليه نظام سياسي، هيچ سنخيتي با اركان محاربه و افساد في الارض ندارند.

کلمات کلیدی : جرم سياسي، محاربه، افساد في الارض، بغي.

---

فهرست مطالب

چکیده: 2

مقدمه. 4

سوالات: 4

گفتار اول: 5

الف: تـعريف افساد في الارض... 5

ب: تعريف‌ بغي‌ 10

ج: تعريف جرم سياسي.. 12

گفتار دوم: 13

1. معيار اول: ضابطة عيني يا موضوعي (نوعي يا بيروني‌) 13

2. معيار دوم: ضابطة ذهني يا‌ شخصي‌ (درونـي) 13

3. معيار سوم: ضابطة مختلط.. 14

گفتار سوم: جرم سياسي در ديدگاه اسـلام. 17

1. رابطة جرم سياسي با مفاهيم محاربه، افساد‌ في الارض و بغي.. 18

2. رابطة محاربه با جرم سياسي‌ 19

3. رابطة افساد في الارض با‌ جرم‌ سياسي‌ 19

4. رابطة‌ بغي با جرم سـياسي.. 20

گفتار چهارم: 21

1. جايگاه جـرم سـياسي در حـقوق موضوعة ايران. 21

2. جرايم سياسي عليه امنيت داخلي و خارجي كشور 23

الف) تشكيل يا ادارة جمعيت (حزب) و يا عـضويت در آنـها بـه قصد بر هم زدن امنيت (مادة 498 ق.م.ا) 25

ب) تباني براي ارتكاب جرايم عليه امنيت (مادة 610 ق.م.ا) 25

نتيجه‌گيري.. 28

منابع و مآخذ. 30

---

34 صفحه ورد

فهرست بندی شده

---