مقاله حقوق و مطالبات زوجه در شرايط مختلف

مقدمه

«وَ مِن آیاتِهِ اَن خَلَقَ لَکُم مِن اَنفسِکُم اَزواجا لِتَسکُنُوا اِلیها وَ جَعَلَ لَکُم بَینَکُم مَوَّدَه وَ رَحمه اِنَّ فی ذلِک لآیاتِ لِقَوم یَتَفَکَّرون»

یکی از آیات لطف الهی آن است که برای شما از جنس خودتان جفتی آفرید تا به ایشان آرامش یابید و با هم انس بگیرید و میان شما رأفت و مهربانی نهاد، در این، عبرتهایی است برای مردمی که تفکر می کنند. (سوره روم – آیه 21).

خانواده بنیادی­ترین نهاد در اجتماعات بشری است و در اهمیت جایگاه خانواده همین بس که برای زوال فرهنگی یک ملت، تزلزل بنیاد خانواده کافی است و شایان ذکر است که بگوئیم: ازدواج بنیادی نیست که کسی در تفکر سود زیان مادی آن باشد.

لیکن با اولین بحران در روابط زوجین، حقوق مالی به شدت در جایگاه تنازع اصلی قرار می گیرد و چنانچه روابط مالی همسران از ابتدا با درایت تنظیم نشده باشد، مشکلات عدیده ای را به بار می آورد.

و از آنجا که در طول قرون و اعصار زنان بدلیل خاصیت های فیزیکی و روحی و ژنتیکی، دستخوش تعدی و تضییع حقوق بوده اند، این موضوع مورد توجه بسیاری از محققین و مدقّقین بوده و خواهد بود و هر یک از زاویه ای خاص به این مسأله و بحران های ناشی شده از آن پرداخته¬اند عده¬ای به مسأله مهریه و حواشی آن از قبیل شیربهاء پرداخته اند و عده ای به اجرت المثل و نحله و برخی نیز به جهیزیه و....

افواه و افکار عمومی براین باور است که حقوق و قوانین ایران، لزوما مدافع آقایان (مردها) بوده و زنان مورد تضییع و بی¬مهری حقوقی قرار گرفته اند این نگاه شتابزده و غیراصولی که متأسفانه، علیرغم تأکید بدان، مقرون به صحت و حقیقت نیز نمی باشد، در جامعه شدید بوده و نتیجه عدم شناخت و اطلاع کافی از حقوق و مطالبات زوجه در قوانین و مقررات جاری می¬باشد.

در این مجموعه سعی بر آن شده که مباحث دقیقی از حقوق و مطالبات زوجه پس از انحلال نکاح مطرح شود تا زوجه به عنوان یکی از 2 رکن اصلی کانون خانواده، از امتیازاتی که به موجب اصول و قواعد حقوقی برخوردار می باشد، اطلاعات لازم را کسب نماید و ضمن اتخاذ شیوه های صحیح در ایجاد تعهدات خود، حق و دینی را که بر عهده دارد با اطلاع از ابعاد و چگونگی تعهد خویش، رأسا به تأدیه آن اقدام نماید و الا در صورت بروز اختلاف، بدون منازعه و مجادله بی¬فایده و با انتخاب طریق اصولی در مراجعه به مبادی قانونی، حقوق متصوّر خویش را مطالبه نماید.

نگارندگان در تبیین مباحث به شدت معتقد به رعایت اختصار و شرح صحیح و دقیق موضوعات بوده و از فلسفه بافی و پرداختن به حواشی و مباحث غیر مرتبط و غیر مبتلاءبه پرهیز نموده اند تا خواننده در مراجعه به موضوع مورد علاقه، با روشی سهل و مسیری کوتاه، قاعده پذیرفته شده در حقوق موضوعه یا منابع فقهی و راهکارهای اجرائی دسترسی به خواست موردنظر را بیابد و از این حیث تحقیق حاضر می تواند مورد استفاده قضات ، حقوقدانان و وکلای دادگستری، سردفتران ازدواج و دانشجویان و علاقمندان رشته های حقوق قرار بگیرد.

آنچه در این مختصر به زیور طبع آراسته شده، حاصل تلمّذ در محضر اساتید و بهره¬بردن از تقریرات ارزشمند صاحبان قلم، همچنین تجربیات قضایی در محاکم دادگستری و مواجهه با موضوعات عینی و تحصیل در دوره¬های مختلف آموزشی می باشد. ان شاء الله مجموعه حاضر مورد توجه علاقمندان قرارگرفته و از نظریات اصلاحی صاحبنظران بهره¬مند شویم و امید است این قدم ناچیز در جهت پیشرفت امورقضایی کشور در بعد مسائل و موضوعات خانوادگی موثر افتد و مورد قبول حضرت احدیت قرار گیرد.

---

فهرست مطالب

مقدمه. 4

بخش اول: تعریف واژگان. 5

بخش دوم:حقوق و مطالبات مالی.. 11

فصل اول: «شرکت در دارایی شوهر و اخذ اجرت المثل» 11

مبحث اول: سهیم شدن در نصف اموالی که شوهر در دوران زوجیت به دست آورده است... 11

مبحث دوم: اجرت المثل کار زن در خانه شوهر. 12

مبحث سوم: الزام شوهر به دادن وجهی به زن هنگام طلاق (نحله) 14

نتیجه. 15

فصل دوم: «جهیزیه ، هدایا و نامه ها» 16

مبحث اول: جهیزیه. 16

مبحث دوم : هدایا و نامه ها 17

مبحث سوم: وضع مهری که پیشاپیش داده شده است... 19

پیشنهاد. 21

فصل سوم: «مهریه و شیربهاء» 23

مبحث اول: مهریه. 23

مبحث دوم: میزان مهریه مطالبه شده. 25

مبحث چهارم: نکات پایانی در خصوص مطالبه مهر. 29

مبحث پنجم : شیربهاء. 32

فصل چهارم: «نفقه» 35

مبحث اول: نفقه. 35

مبحث دوم:  ماهیت نفقه. 39

مبحث سوم: استحقاق نفقه و نشوز زوجه. 40

مبحث چهارم: نفقه زوجه در زمان عده. 41

مبحث پنجم: نفقه حامل.. 42

فصل پنجم: «سهم الارث زوجه» 46

مبحث اول: تمهیدی بر مسأله سهم الارث زوجه. 46

مبحث دوم: میزان سهم الارث زوجه. 51

مبحث سوم: جنجال برانگیزترین مسأله در مقوله ارث زوجه: 52

مبحث چهارم: موت فرضی زوج و ارث بردن زوجه. 56

بخش سوم: حقوق و مطالبات غیر مالی.. 58

فصل اول: «شروط ضمن عقد» 58

مبحث اول: شروط ضمن عقد نکاح و تأثیر آن بر مطالبات زوجه پس از انحلال نکاح.. 58

مبحث دوم: شروط 13 گانه مندرج در عقد نامه. 61

مبحث سوم:  خاتمه¬ای بر بحث شرایط 12گانه مندرج در سند ازدواج.. 70

فصل دوم: «حضانت و حق ملاقات» 73

مبحث اول: حضانت و حق ملاقات... 73

مبحث دوم: اثر و اولویت حضانت... 74

مبحث سوم: اجرت و هزینه و پایان حضانت... 79

مبحث چهارم: عدم صلاحیت والدین برای حضانت... 82

مبحث پنجم: حق ملاقات والدین با فرزندان مشترک.... 84

نتیجه. 84

فصل سوم: «حق زوجه در اقامه دعوای کیفری» 85

منابع. 87

88 صفحه ورد قابل ویرایش

کامل فهرست بندی شده برای ارائه

---