دو خوانش متفاوت از افسانة شهرزاد در نمايشنامه توفيق حكيم و علي احمد باکثیر

دو خوانش متفاوت از افسانة شهرزاد در نمايشنامه توفيق حكيم و علي احمد باکثیر.

در ادبیات معاصر، قصه­ ها و افسانه­ های پیشین، منبع بسیار غنی برای خلق آثار هنری به شمار می­روند. شاعران و ادیبان با الهام از این میراث فرهنگی، دغدغه­ های انسانی، اجتماعی خود را بیان نموده ­اند. در ادب معاصر عربی، بسیاری از شاعران و  نویسندگان با الهام  از افسانه ­ی «شهرزاد» در کتاب «هزار و یک شب» و با آشنایی ­زدایی از آن، آثار متنوعی پدید آورده­ اند، از جمله آنان، نویسنده مصری، توفیق حکیم در نمایش­نامه «شهرزاد» و نویسنده  یمنی، علی احمد باکثیر در نمایش­نامه «راز شهرزاد» است. این مقاله با روش تحلیلی، توصیفی، دو خوانش متفاوت این دو نویسنده، از این افسانه را بررسی و با هم مقایسه نموده است. نتایج به دست آمده از این پژوهش گویای آن است که هر کدام از این دو نویسنده، به اقتضای نیازهای اجتماعی و به تناسب روحیات خود، این افسانه کهن را بازخوانی نموده، با دخل و تصرفی هنرمندانه، مضمونی نو و متفاوت از آن آفریده ­اند. حکیم با به کارگیری آن، اثری با مفهومی فلسفی و فارغ از زمان و مکان پدید آورده است. اما باکثیر، از زاویه اجتماعی به آن نگریسته، آن را به مسألۀ جایگاه زن در جامعه امروز و اثبات خلاقیت­های او پیوند زده است.