سايه روشن سيماي زن در رمانهاي نجيب محفوظ

نجيب محفوظ، نويسنده معاصر مصري، يكي از نويسندگان برجسته در ادبيات داستاني در جهان عرب در قرن
بيستم است. او در رمان هايش مصر و فراز و فرود حوادث آن كشور را با مهارتي كم نظير به تصوير كشيده است؛ جامعه اي كه از فقر و ناآگاهي فراوان در رنج بوده است. رمان هاي محفوظ، تصوير آمال و آلام مردم اين سرزمين است. زنان از مهم ترين نقش آفرينان قصه هاي او هستند. وي از پس سيماي زنان، جامعة معاصر خويش را به نقد كشيده است. اين جستار بر آن است با شيوة توصيفي  تحليلي به بررسي مسائل زنان در جزر و مد حوادث قصه هاي نجيب محفوظ بپردازد و تصويري از زن عرب معاصر را از لابه لاي برخي رمان هاي او ارائه دهد. دستاورد اين پژوهش بيانگر آن است كه از زن و چيستي و رسالت او در جامعه  در گسترة رمان هاي محفوظ ، تصويري درست و گويا ارائه نشده است؛ به طوري كه او همواره از فقر، فساد اخلاقي، ناپايداريِ مباني نهاد خانواده و چيرگيِ تباه كنندة سياستمداران فاسد در رنج بوده است. زنان مصر در رمان هاي او، در ميان زياده روي و كم روي نظام ارزشي جامعه، هميشه آزرده خاطر و پريشان حال هستند. آنها در چنبره نقطة گذار از سنّت به مدرنيته و در برزخ ميان قديم و جديد، در جست وجوي تعريفي نو از ارزش هاي اجتماعي و نظام خانواده هستند كه هم با حقايق تاريخي گذشته و هم با تاريخ كنوني شان هم سويي داشته باشد؛ اما آنها بيشتر از دستيابي به اين آرزو ناكام مي مانند.