جامعه پذیری جنسیّت و جدال زیرساختهای زبانی مردانه و زنانه

ادبیات از دیرباز مانند دیگر فعالیتهای فکری و معنوی انسان هدف و منظوری اجتماعی و فرهنگی داشته است. لذا به موازات تحوّلات جامعه، دستخوش دگرگونی گشته و آینة تمام نمای جامعه خویش بوده است. با مروری بر ادبیات ملل، میتوان نحوة تأثیرپذیری آن را از مقولههای جنسیت، زبان و فرهنگ مشاهده کرد.وجود تشابه و نقاط مشترک فراوان بین شعر فارسی و عربی، ضرورت تطبیق دیدگاه نقدیِ غذامی را بین دو ادبیات ایجاب کرده است. این پژوهش، که با روش توصیفی و تحلیلی صورت گرفته است،در تلاش است تا نقاط مشترک بین دو ادب را از زاویة دیگر بازگو کند.نتیجه اینکه، شعر عربی و فارسی از همان ابتدا عرصة جدال زیرساختهای زبانی مذکر و مؤنث بوده است. در دورة کلاسیک، زبان مذکر و نرینهمحور حاکم است و اگر معدود زنانی پای در عرصة شعرو شاعری گذاشتند، به ناچار و به اجبار فرهنگ و گفتمان شعری رایج آن زمان، زبانیمردانهداشتند. در دوران معاصر و با ارتباط شرق با غرب، آشنایی با جنبشهای آن و در نتیجه آزادی عمل بیشتر،بستر مناسب برای آگاهی زنان از وضع خویش فراهم آمد و در فعالیتهای اجتماعی و فرهنگی نقش پررنگتری داشتند. باورود زنان به عرصة شعر، زبان شعری در هر دو ادب، آن فخامت و مردانگی دوران کلاسیک خود را از دست داد و با پذیرش ویژگیهای زبانی زنانه، دچار نرمی، لطافت و انعطافپذیری بیشتری شد. نازک الملائکه و فروغ فرخزاد، از پایهگذران زیرساختهای زبانی زنانه در شعر بودند و با آگاهی کامل به ابراز احساسات زنانه در شعر میپرداختند.